Çin Kamu Diplomasisi Derneği’nin düzenlediği Çin gezisinin ikinci ayağında ülkenin güneyinde yer alan Yunnan eyaletinin başkenti Kunming’e geldik. 48 milyon nüfusa sahip olan Yunnan’da yaklaşık 7 milyon kişi Kunming’de yaşıyor. Yunnan’ın en büyük özelliklerinden birisi ise 26 farklı etnik gruba ev sahipliği yapıyor olması. Yunnan etnik çeşitlilik açısından Çin’in en zengin bölgesi.
Ekonomiye baktığımızda, Yunnan’ın 230 milyar dolarlık bir GSYİH’si ve yıllık 20 milyar dolar civarında bir dış ticaret hacmi var. Kişi başına düşen milli gelir ise 4,800 dolar seviyesinde. Yunnan ekonomisinin temelini turizm, sağlık sektörü, tarım, makina imalat ve gıda ürünleri oluşturuyor.
Kunming kentine inip de havaalanından çıktığımda ilk dikkatimi çeken konu, bölgenin bitki örtüsü açısından Güneydoğu Asya’yı andırıyor olmasıydı. Yunnan eyaletinin Myanmar, Laos ve Vietnam olmak üzere üç ülkeyle toplam 4 bin kilometrelik sınırı var ve Kunming de coğrafi açıdan Çin’i Güneydoğu Asya’ya bağlayan kent konumunda. Yunnan eyaleti, Kuşak ve Yol Projesi’nde önemli bir yer teşkil ettiği gibi, aynı zamanda Yangtze Nehri Ekonomik Kuşağı, BCIM (Bangladeş-Çin-Hindistan-Myanmar) Ekonomik Koridoru, Çin-Hindiçini Yarımada Ekonomik Koridoru ve Lancang-Mekong İşbirliği Mekanizması üzerinde de yer alıyor.
Yunnan ve Kunming’i Güneydoğu Asya’ya bağlayacak demiryolu projeleri de şu anda ilerliyor. Kunming-Şanghay ve Yunnan-Guangxi hızlı tren hatları Aralık 2016’da hizmete açılmış. Diğer yandan Kunming’den kalkarak Chengdu’dan geçen ve Avrupa’ya uzanarak Polonya’nın Lodz kentinde sona eren kargo treni seferleri de devam ediyor. Ancak belki de tüm bunlardan daha önemli olan bir proje, Trans-Asya Demiryolu. Bu demiryolu Kunming’i üç farklı hat üzerinden Singapur’a bağlayacak. Hatlardan birisi Vietnam ve Kamboçya üzerinden, diğeri Laos, üçüncüsü ise Myanmar üzerinden geçecek, tüm hatlar Tayland’ın başkenti Bangkok’ta birleşerek Singapur’a kadar devam edecek. Yunnan Sosyal Bilimler Akademisi’nde yaptığımız toplantıda aldığım bilgilere göre Vietnam-Kamboçya kısmının inşası bitmiş durumda, Laos kısmında inşaat devam ediyor, Myanmar tarafında ise çalışmalar yeni başladı. Tüm bu hatların 2020’ye kadar tamamlanması planlanıyor.
Çin, Yunnan ve Kunming’i Güneydoğu Asya’ya açılan bir kapı olarak konumlandırmayı hedefliyor. Bu amaç doğrultusunda düzenli olarak Kunming’de söz konusu ülkelere yönelik ticaret fuarları da düzenleniyor. Yunnan’ın diğer bir özelliği de Güneydoğu Asya ülkelerinde yaşayan etnik Çin kökenli kişilerin önemli bir kısmının atalarının söz konusu ülkelere bu eyaletten göç etmiş olması. Çin devleti çifte vatandaşlığı kabul etmediği için bu kişiler sadece yaşadıkları ülkenin vatandaşı konumundalar, ancak yine de Çin ve Yunnan ile güçlü bağlantılarını koruyorlar.
Son olarak Yunnan ile ilgili iki konuya daha değinmek istiyorum. Birincisi, benim de severek içtiğim, kavruk bir tadı olan Pu-er çayının menşei burası. Kunming’de gerçekten iyi kalitede Pu-er temin etmek mümkün. İkinci olarak ise, Yunnan eyaleti birçok doğal güzelliğe sahip. Lancang-Mekong Nehri, Niujiang Nehri, Yangtze Nehri, “Taş Ormanı” adı verilen Güney Çin karst yapısı ve Chengjiang fosilleri bunların başında geliyor.
Kuşak ve Yol Projesi nedeniyle Çin’e batıya doğru açılımı dikkatimizi çekiyor. Ancak Çin’in bir yandan da güneye doğru açıldığını, Güneydoğu Asya ile bağlantılarını kuvvetlendirdiğini de not etmekte fayda var.
