2019 yılında kullanılacak yasal defterlerin tasdik ettirilmesine ilişkin genel açıklamalar aşağıdaki gibidir:
1. Vergi Usul Kanunu Kapsamında Tutulması Gereken Defterlere İlişkin Tasdik İşlemleri
Vergi Usul Kanunu’nun 182 nci maddesine göre “Bilanço Esasında” tutulacak defterler; Yevmiye Defteri, Defteri Kebir ve Envanter Defteri olarak belirlenmiştir.
Vergi Usul Kanunu’nun “Tasdike Tabi Defterler” başlıklı 220 nci maddesine göre aşağıda yazılı defterlerin tasdik ettirilmesi mecburidir.
- Yevmiye ve envanter defterleri,
- Çiftçi işletme defteri,
- İşletme defteri,
- İmalat ve istihsal vergisi defterleri,
- Nakliyat vergisi defteri,
- Yabancı nakliyat kurumlarının hâsılat defteri,
- Serbest meslek kazanç defteri,
- İzin verilen hallerde yukarıda yazılı olanların yerine kullanılacak olan defterler.
Yukarıda da görüldüğü üzere, Vergi Usul Kanunu’na göre; defteri kebir tutulması zorunlu defterlerden sayılmasına karşılık, bu defterin tasdiki zorunlu kılınmamıştır. Ancak, defteri kebir Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre tasdike tabi olup, tasdik işlemenin yaptırılmasının doğabilecek uyuşmazlıklarda delil olarak kullanılması açısından önemi bulunmaktadır.
Defterlerin tasdik zamanı, Vergi Usul Kanunu’Nun 221.maddesinde belirlenmiş olup, kullanılacak defterlerin aşağıda yazılı zamanlarda tasdik ettirilmesi mecburidir.
- Öteden beri işe devam etmekte olanlar defterin kullanılacağı yıldan önce gelen son ayda,
- Hesap dönemleri Maliye Bakanlığı tarafından tespit edilenler, defterin kullanılacağı hesap döneminden önce gelen son ayda,
- Yeniden işe başlayanlar, sınıf değiştirenler ve yeni bir mükellefiyete girenler işe başlama, sınıf değiştirme ve yeni mükellefiyete girme tarihinden önce; vergi muafiyeti kalkanlar, muaflıktan çıkma tarihinden başlayarak on gün içinde,
- Tasdike tabi defterlerin dolması dolayısıyla veya başka nedenlerle yıl içinde yeni defter kullanmaya mecbur olanlar bunları kullanmaya başlamadan önce.
Buna göre, hesap dönemi takvim yılı olan mükelleflerin, 2019 yılında kullanacakları tasdike tabi yasal defterlerini 31.12.2018 tarihine kadar tasdik ettirmeleri gerekmektedir.
2. Türk Ticaret Kanunu Kapsamında Tutulması Gereken Defterlere İlişkin Tasdik İşlemleri
Türk Ticaret Kanunu’nun ilgili maddesi ve Ticari Defterlere İlişkin Tebliğe göre; gerçek veya tüzel kişi olup olmadığına bakılmaksızın her tacir yevmiye defteri, envanter defteri ve defteri kebir tutmakla yükümlüdür.
Bu sayılan defterlere ek olarak;
- Şahıs şirketleri genel kurul toplantı ve müzakere defteri,
- Anonim ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler pay defteri, yönetim kurulu karar defteri ile genel kurul toplantı ve müzakere defteri, limited şirketler ise pay defteri ve genel kurul toplantı ve müzakere defteri tutmak zorundadır.
Türk Ticaret Kanunu kapsamında tutulması zorunlu olan defterlerin tamamı için tasdik zorunluluğu bulunmaktadır. Söz konusu defterlerin açılış tasdik zamanları Vergi Usul Kanunu’nda yer alan zamanlar ile aynıdır.
Türk Ticaret Kanunu kapsamında tutulan defterlerden
yevmiye defteri ile yönetim kurulu karar defteri ayrıca kapanış tasdikine
tabidir. Bu defterlerden yevmiye defterinin, izleyen hesap döneminin altıncı
ayının sonuna kadar, yönetim kurulu karar defterinin ise izleyen hesap döneminin birinci ayının sonuna kadar kapanış tasdiklerinin yapılması gerekmektedir.
3. E-Defter ve Tasdik Uygulaması
Elektronik Defter Genel Tebliği ile defterlerini elektronik ortamda oluşturmak, kaydetmek, muhafaza ve ibraz etmek isteyen gerçek ve tüzel kişilerin sağlaması gereken şartlar ve prosedürler belirlenmiş olup, şartları yerine getiren mükelleflerin, yevmiye defteri ve defteri kebiri elektronik ortamda tutmaları mümkün bulunmaktadır.
Elektronik defter tutanlar için hesap döneminin ilk ayının beratının alınması açılış onayı, son ayının beratının alınması ise kapanış onayı yerine geçmektedir.
